परिचय: Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशी
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशी म्हणजे काय?
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशी म्हणजे श्रावण शुद्ध एकादशीच्या दिवशी साजरी केली जाणारी एक विशेष व्रत. या दिवशी भक्तगण साधना, उपवासी असतात आणि भगवान विष्णूच्या उपासनेत लीन होतात. याला “परिवर्तिनी” असे नाव दिले जाते कारण या दिवशी भक्तांच्या जीवनातील विविध चांगले बदल घडवण्याची अपेक्षा असते. ही एकादशी पापांचे नाश करणारी आणि आशीर्वाद मिळवणारी मानली जाते.
या एकादशीची महत्त्वपूर्णता
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीसंबंधित पुराणिक कथा अशी आहे की, एका वेळेस राजा चंद्रप्रभा एकादशीच्या व्रताचे पालन करत होता. त्याने भगवान विष्णूच्या पूजा करतांना एक चुक केली आणि त्यात काही पापे घडली. त्यामुळे त्याला एक दैवी स्वप्न आले, ज्यात भगवान विष्णूने सांगितले की, “Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीला विशेष पूजा केल्याने तुमची सर्व पापे नष्ट होतील.”
राजा त्यानुसार व्रत केले आणि त्याच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडले. त्याच्या यशस्वी व्रतामुळे त्याला दिव्य आशीर्वाद मिळाले आणि पापांपासून मुक्ती मिळाली. या कथेने आपल्याला सांगितले की, Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीच्या व्रताने पापांचे नाश होऊन भक्तांना मन:शांती आणि आशीर्वाद मिळतात.
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीच्या पौराणिक कथा
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीसंबंधित पुराणिक कथा
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीसंबंधित कथा अशी आहे की, एका वेळेस राजा चंद्रप्रभा एकादशीच्या व्रताचे पालन करत होता. त्याने व्रत करतांना काही चुक केल्या आणि त्याच्या पापांचा प्रभाव त्यावर झाला. त्याला एक स्वप्न आले ज्यात भगवान विष्णूने त्याला सांगितले की, “या एकादशीच्या दिवशी व्रताचे योग्य पालन केल्याने तुमची सर्व पापे नष्ट होतील.”
राजा विष्णूच्या सूचनेप्रमाणे व्रत पार पाडले आणि त्याच्या जीवनात सकारात्मक बदल झाले. त्याला पापांपासून मुक्ती आणि दिव्य आशीर्वाद प्राप्त झाला. या कथेने दाखवले की, Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीच्या व्रताने आपल्याला पापांपासून मुक्ती आणि आशीर्वाद मिळू शकतो.
कथेतून मिळणारे शिक्षण
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीची कथा आपल्याला शिकवते की व्रताचे आणि पूजा केलेले चुकले तरी सुधारणा करून योग्य पद्धतीने व्रत पार पाडणे महत्वाचे आहे. ही कथा सांगते की, भगवान विष्णूच्या सच्च्या भक्तीने आणि व्रताच्या आध्यात्मिक महत्वाने आपली पापे नष्ट केली जातात आणि जीवनात सकारात्मक बदल घडतात. हे शिकवते की, भक्ती आणि प्रयत्नांनी जीवनातील अडचणींवर विजय मिळवता येतो.
उत्सवाचे वेळापत्रक आणि दिनांक
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशी कधी साजरी केली जाते?
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशी श्रावण महिन्यात शुद्ध एकादशीला साजरी केली जाते. ह्या दिवशी विशेष पूजा आणि उपासना करून भक्त भगवान विष्णूच्या कृपेची अपेक्षा करतात.
या दिवशी विशिष्ट वेळा आणि तारीख
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशी सामान्यतः श्रावण महिन्यातील शुद्ध एकादशीला साजरी केली जाते. 2024 साली, या एकादशीचा दिवस 17 सप्टेंबरला येईल. विशेष पूजा आणि व्रताचे विधी सकाळी सूर्योदयाच्या आधी सुरू करणे उत्तम मानले जाते. याव्यतिरिक्त, संपूर्ण दिवसभर उपवासी राहणे आणि विष्णूच्या पूजा करणे आवश्यक आहे.
पूजा विधी
पूजा विधी: तयारी, पूजा, आणि व्रताच्या नियमांची माहिती
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीच्या पूजेसाठी खालील विधी आणि नियम आहेत:
1. तयारी:
- स्नान: पूजा करण्यापूर्वी पवित्र स्नान करून स्वच्छ व्हा.
- उपवासी: एकादशीच्या दिवशी उपवासी राहणे, म्हणजेच अनवधानानेही खाणे पिणे टाळणे.
- तयारी: घरातील पूजा स्थळ स्वच्छ करा आणि दीप, पूजेची वस्तू, आणि नैवेद्य यांची तयारी करा.
2. पूजा विधी:
- सकाळी पूजेचा प्रारंभ: सूर्योदयाच्या आधी किंवा सकाळी पूजेचा प्रारंभ करा.
- भगवान विष्णूच्या मूर्तीचे पूजन: विष्णूची मूळ प्रतिमा किंवा चित्र ठेवून त्यास स्नान घाला. पांढऱ्या वस्त्रांमध्ये सजवा.
- फुलांचा हार: भगवंताला फुलांचा हार अर्पित करा.
- दीप आणि अगरबत्ती: दीप प्रज्वलित करा आणि अगरबत्तीने पूजा स्थळ शुद्ध करा.
- मंत्र आणि प्रार्थना: विष्णूच्या मंत्रांची जप करा, उदा. “ॐ विष्णवे नमः” किंवा “ॐ श्रीराम जय राम जय जय राम”.
- नैवेद्य: भगवान विष्णूला ताजे फळ, दूध, गूळ, आणि अन्य शुद्ध अन्न अर्पित करा.
3. व्रताचे नियम:
- उपवासी राहणे: एकादशीच्या दिवशी भोजन न करणे. फक्त पाणी किंवा दूध पिणे.
- संध्या पूजा: संध्याकाळी पूजा पुन्हा एकदा करा.
- व्रताचे पालन: संपूर्ण दिवस भक्तीने आणि नियमितपणे भगवान विष्णूच्या उपासनेत व्यतीत करा
विशेष मंत्र आणि प्रार्थना
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीसाठी विशेष मंत्र आणि प्रार्थना:
- मंत्र:
- “ॐ विष्णवे नमः” – या मंत्राद्वारे भगवान विष्णूची उपासना केली जाते, ज्यामुळे त्याच्या आशीर्वादाची प्राप्ती होते.
- “ॐ श्रीराम जय राम जय जय राम” – हा मंत्र रामचरणी भक्तिपूर्वक प्रार्थना करण्यासाठी आहे.
- प्रार्थना:
- “हे भगवान विष्णू, कृपाकरून मला पापांपासून मुक्त करा आणि माझ्या जीवनात सुख, शांति व समृद्धी द्या.”
सामान्य उपासना आणि उपास्य देवता
कोणते देवते किंवा देवते याचे पूजन केले जाते?
Parivartini Ekadashi | परिवर्तिनी एकादशीसाठी विशेषतः भगवान विष्णूच्या पूजेचा महत्व आहे. या दिवशी विष्णूच्या विविध रूपांचे पूजन केले जाते, विशेषतः त्याच्या श्रीहरि किंवा श्रीराम रूपाचे. काही भक्त लक्ष्मी माताचे पूजनही करतात, कारण विष्णू आणि लक्ष्मी एकत्र पूजले जातात. मुख्य म्हणजे, भगवान विष्णूला विशेष भक्तिपूर्वक पूजा करून आशीर्वाद प्राप्त करण्याची परंपरा आहे.
उपासना प्रक्रियेत विशेष ध्यान देण्यासारख्या गोष्टी
उपासना प्रक्रियेत विशेष ध्यान देण्यासारख्या गोष्टी:
- स्वच्छता: पूजा करण्यापूर्वी शरीर आणि पूजा स्थळ पूर्णपणे स्वच्छ करा.
- व्रताचे पालन: उपवासी राहून नियमांचे पालन करा.
- संकल्प: पूजा सुरू करण्याआधी, व्रताचे वचन घेतल्याची नोंद करा.
- आदर: भगवान विष्णूच्या मूळ किंवा चित्राचे सुसंस्कारपूर्वक पूजन करा.
- प्रामाणिकता: मंत्र आणि प्रार्थना पूर्ण भक्तिपूर्वक करा.
